Dag: 14 februari 2012

In mijn roemloos ten onder gegaan favoriete programma De Tafel van 5 kwam ooit het item ter sprake: “Mogen blanken het woord neger gebruiken?”.

 Anousha Nzume was fel tegen. Dat negers zelf het woord neger gebruiken (zoals zij zelf tijdens de uitzending deed in: “Ik ben hier de enige negerin” and she liked it, oh yeah) billijkte ze. Maar “wij” mochten dat niet doen. Wij, de blanken, dus. Maar wellicht ook de Chinezen, de Marokkanen, de Ambonezen  (Anousha had zojuist uitgelegd dat Ambonezen, hoe zwart ook, geen negers kunnen zijn), de Indianen, wie weet.

Zij had er 2 argumenten voor:

1-de ontvanger bepaalt de lading van een woord

2-“neger” heeft sowieso een negatieve lading, want het is volgens haar speciaal in het leven geroepen om slaven aan te duiden. Ik moet bekennen dat ik mij tot dan toe niet bewust was van het bestaan van argument nr.2. Noch van argument nr.1 nu ik erbij stil sta.

Volgde een heel verhaal over hoe wij blanken ons best doen om het slavernijverleden te vergeten. 400 jaar New York, dat wordt uitbundig gevierd (oja? waar?), maar de slavernij dat is een bladzijde in de geschiedenis die we resoluut hebben omgeslagen.
Ik zou zeggen: heel goed. Omslaan en nooit meer open doen. De ontdekking van Amerika, dat goeie ouwe eufemisme (Amerika was al lang “ontdekt” alleen niet door ons cq de Spanjarden), hoeft van mij ook niet herleefd te worden. We zijn dan toch bezig onze overwinning op de oorspronkelijke bewoners te verheffen tot heldendaad. Hadden we maar de Indianen lekker hun oersimpel leventje laten leven, in alle eerbied van moeder natuur. Ze mochten geen land bezitten, want dat druisde in tegen het zelfbeschikkingsrecht van de aarde. Mooier kunnen wij het niet maken. Nu ben ik telkens bang dat de Nieuwe Amerikanen (politiek correct de Europese Amerikanen genoemd)  de maan gaan beginnen te verhandelen, en daarna de hele cosmos — “Stukje Saturnus mijnheer? Onee, dat is waar ook, Jupiter is nu in de aanbieding. En hier: 2 asteroïdes voor de prijs van één.” Straks heeft een Europese Amerikaan patent op lucht genomen en moet ik betalen voor elk atoom zuurstof dat ik inadem. Geef mij maar de Indianen, en laat 400 jaar New York maar rusten.

Maar om terug te keren naar de slavernij, wat mij zo mateloos irriteert is dat mij gruweldaden in de schoenen worden geschoven waar ik niets maar dan niets mee te maken heb. Noch ik noch mijn voorouders hebben ooit een slaaf gehad of verhandeld. En toch wordt mij een schuldcomplex van heb ik jou daar opgelegd door de Black Community. Andersom is de kans niet helemaal nittig dat in de brede waaier van mijn middeleeuwse vaders zich minstens één bevindt die zijn werkzame leven onbezoldigd in dienst van een potentaat heeft gesleten.  Mijn oermoeders, and that’s a fact, allemaal. Kunnen de zichzelf als slachtoffers van de slavernij beschouwende mensen niet zonder die betrekking leven? Zou het zooo moeilijk zijn om jezelf als een gewoon mens te zien, en niet iemand die zich identificeert met slaven omdat hij of zij dezelfde kleur heeft? Ik identificeer me toch ook niet met de Franse slaven van de Romeinen? Of voor mijn part zelfs de Germaanse slaven van de Romeinen? Wij hebben immers ongeveer dezelfde kleur? Ojee, dat telt niet want de Romeinen waren ook blank. Dat is pech zeg, kan ik niemand de schuld geven. Wat heb ìk het toch moeilijk.

In het slavernijverhaal is mij pijnlijk om te zien hoe de zich-met-de-zwarte-slaven-identificerende-medemens voor het gemak vergeet dat die arme sloebers door Afrikanen werden verkocht. In eerste instantie aan andere Afrikanen, maar later aan blanken, waarom ook niet. Moeten de Afrikanen zich ook honderden jaren later schuldig voelen hierover? Wat mij betreft niet. Anousha Nzume zou hier waarschijnlijk tegenwerpen: “Maar dat hadden ze van de Romeinen geleerd.”

Ik laat mij meeslepen. Waar ik om begonnen was is de stelling van Anousha, dat wij blanken geen “neger” mogen zeggen. Daarover de creaties van twee gruwelijke standup comedians, die mijn visie op dit gevoelige onderwerp bepalen:

1-van Louis C.K: “The ‘N-word’, that’s just white people getting away with saying the word ‘nigger’. They found a way of saying “nigger”. It’s bullshit because when you say ’the N-word’ you put the word ‘nigger’ into the listener’s head.”Ook gruwelijk trouwens is zijn “Being white“.

2- Dave Chapelle, heh… nee sorry, Chris Rock: “The one time white people can say nigger:  it’s Christmas Eve, it’s between 4:30 en 4:49 in the morning. If you’re white, and you’re on your way to the Toys”R”Us to get the last transformer doll for your kid and right before you walk into the Toys”R”Us some black person smashes you on the head with a brick, knocks you to the ground, riverdances on your face ’take that you crack-ass motherfucker, take that you crack-ass motherfucker’, takes your money, pisses on you and runs away. If you’re white at that moment you can say: ‘Somebody stop that NIGGER!’ As a matter of fact if you’re white and this happens to you, you can say nigger a whole month!” 

Maar als ik heel eerlijk ben dan zal ik moeten toegeven dat ook ik, braaf subjekt, me af en toe laaf aan het gebruik van het woord “neger”. In de maas die Chris Rock ons toestaat: “De man die mij verkrachte in de Bijlmer, well, yes: een neger uit Togo, ladies and gentlemen, niet meer en niet minder”, en dit niet een hele maand, maar levenslang. En in de positieve betekenis van dat woord ook zoals in: “Er was gister op dat feest zo’n lekker ding van een neger.” Geen woord, immers,  dat de lading van allesvervullende sex zo goed dekt als dat vervloekte N-woord.

PS: Now we’re at it here some more of my favourites, die godzijdank niets met het woord “neger” te maken hebben: Mike E. Winfield’s “Big ass teeth” En tot slot mijn aller-aller-allerfavoriete Stewart Lee in “Are you a sardine?”

.