Hoe meer nieuwe cartoons ik van zijn hand zie, hoe meer ik hem mis. De Oude Bandirah. De Bandirah die cartoons maakte die op het randje van onbegrijpelijk balanceerden. Die van een ongeremde genialiteit getuigden. En die door de massa volstrekt onbegrepen bleef. Dat vonden wij niet erg, wij, Bandidolaten van het eerste uur. Wij, die elke dag enthousiast surften naar zijn reeks Kalkedodder. Wat zeg ik, Kálkedodder, neen, De Kreup Vallende Histie zelfs verdomme ! Wij, die aan het eind van zo’n reeks dan plots moesten constateren dat meneer ook nog eens doodleuk sommige van zijn geweldigste cartoons weggegooid had. Jawel, u leest het goed: destijds góóide hij gewoon cartoons wég ! We spreken hier uiteraard wel van 2004 – 2007, zeg maar de Gouden Eeuw Van De Nederlandse Webcomic, voordat tekenaars hun werk lieten doen door veel goedkopere Polen. Dit was het tijdperk vóór de ongeremde populariteit van De Opperpater. Dit was het tijdperk vóór zijn snuffelstage bij Trien van Dool. Eenvoudig gezegd: toen nog maar vijf mensen op het internet zaten, die hun computers met grote scheppen steenkool aandreven. Toen het idee van een massapubliek voor je absurdistische cartoonreeksje nog science fiction was, en doden nog enkel nieuws waren, niet voer voor maandenlange lijkenpikkerij. Ja, het waren mooie tijden, en de Oude Bandirah was erbij.
En juwééltjes dat hij maakte. Onder zijn tijdsdruk. Zonder uitgebreide inkleurtechnieken. Zonder de actualiteit te willen en hoeven op te zoeken. Cartoons van Bandirah ontstonden in een vacuüm, in een afgezonderde wereld, waar wij – in beperkte mate en enkel als we onze schoenen eerst veegden – speciaal eventjes voor uitgenodigd waren. Een geniaal vacuüm, waar tegenwoordig Tiny zich lijkt op te houden. Een plekje waar je zeldzame delicatessen treft, tussen de gemarineerde dodoborst en geflambeerde mammoetsslurf.
Maar Het Vacuüm was te beperkt voor De Oude Bandirah. En zo transformeerde hij zich, zo u wilt, tot De Nieuwe Bandirah. Een cartoonist met een eigen website – de twééde alweer, de vorige is afgedankt naast de digitale snelweg achtergelaten – en met eigen bundeltjes – de derde ‘echte’ is alweer verschenen, met zelfs een audiocd erbij voor de liefhebbers.Nee, De Nieuwe Bandirah bedankt voor de aandacht van Elite-ogen. Hoe meer zielen hoe meer vreugd, je ziet het hem haast in het stamcafé van René Froger zingen. En dat is begrijpelijk. Aan de massa valt wat te verdienen. Met de massa valt nog wat te doen. Met die elite niet. Wijsneuzerige muurbloempjes die heel intelligent met hun glaasje wijn naar je cartoon gaan staan staren. Nee, De Nieuwe Bandirah houdt zich daar met grote afstand van verwijderd. De Massa, die lust wel een goede Gummbah-grap. Gedaan met de Ijsbreker Van De Nieuwe Romantiek. Gedaan met de Saboteur van het voorstellingsvermogen. Macht is compromisloos, en De Nieuwe Bandirah wil de Macht. Dus: grapjes over kindermisbruik. Over racisme. Over poep, over stijve pikken. Over Albert Heijn voetbalplaatjes en over festivalbekers. En zo af en toe een teaser om de fans van het oude uur scherp te houden. Maar van ons valt De Macht niet te bemachtigen, dus houdt De Nieuwe Bandirah dat beperkt.
Ik voorzie zelfs mogelijk nog een politieke toekomst in het verschiet. Een greep naar de échte Macht. Naar het blauwe pluche, vanaf waar hij zijn publiek nog verder kan blootstellen aan zijn ideeën. Met wellicht ook dán nog heel af en toe een klein glimmertje genialiteit tussen de spreekwoordelijke neus en lippen door. Speciaal voor ons, de bandiraffectionado’s. En tot die kleine momentjes, waarop hij eventjes laat merken ons niet geheel vergeten te zijn, zuchten we wat en kijken nog eens nostalgisch naar dat moois in dat vacuüm. En missen we De Oude Bandirah een beetje.
Reactietjes