Dag: 12 november 2012

Lacherig maar vooral zeer arrogant stond hij tegenover me. Dit was de jongeman die al maanden, sinds kort na 1 Mei, me samen met zijn vrienden, niets dan overlast bezorgt in mijn straat. Ik heb namelijk het geluk in een wijk te wonen waar bovengemiddeld veel mensen profiteren van de situatie die met de invoering van de wietpas in het Zuiden gecreeërd is. En hoewel ik ergens iedereen hun inkomsten gun in niches die de overheid in hun eigen kortzichtigheid schept, ben ik minder blij geweest met een gebrek aan nachtrust omdat deze jongens menen tot laat in de nacht onder mijn slaapkamerraam overlast te moeten plegen. Ik ben ook niet zo gecharmeerd van het afval dat op mijn garagedak gegooid wordt, van het vuurwerk dat ze meermalen ver buiten het ‘vuurwerkseizoen’ afsteken (ik heb huisdieren en die worden daar heel paniekerig van, wat ook voor hun baasje niet zo fijn is), van nagehoond of uitgescholden worden, van me toch wel wat onveiliger in de buurt voelen als het nachtduister gevallen is, en ga zo maar door. Mijn bejaarde buurman heeft al eieren voor zijn geld gekozen en heeft zijn woning na decennia verlaten. Het huis naast mij staat leeg en ik ben benieuwd hoe lang dat nog blijft. Deze jongen staat nu tegenover me, een voor zijn doen ongetwijfeld heel reikende hand uit te steken, zodat *ik* me kan verontschuldigen voor het feit dat na maanden terreur ik een keer naar hem en zijn vrienden uitgevallen ben. Maar hij staat vooral respect te eisen. Woordelijk. Hij spreekt het uit. En iets knapt er bij mij. Ik spreek het niet uit. Maar hij ziet het in mijn ogen. Dat ik WIL zeggen dat ik hem niet elke nacht uit zijn slaap hou, troep op zijn dak gooi, en zijn huisdieren en buren terroriseer. Dat respect een tweerichtingsbaan is.

Hij snoeft en zijn varkensoogjes – een vriend van me zegt altijd dat je mensen met varkensoogjes niet moet vertrouwen – trekken samen. Hij raadt me op dreigende toon aan dat ik beter terug mijn huis in kan gaan, dan dit vrij eenzijdige gesprek, hij is vooral aan het hoge woord geweest, voort te zetten. Ik hou de eer aan mezelf en loop inderdaad terug mijn woning binnen. Kwaad.

Respect. Het is ook het magische toverwoord van de Fatsoenspolitie. Die fatsoenspolitie bestaat vooral uit burgers. Die dingen vinden. En die vinden dat ik of anderen dat ook moeten vinden. En als ik dat niet vind, ben ik op z’n best smakeloos of gevoelloos, op z’n slechts een monster. Het wordt nogmaals zichtbaar bij de column van Luuk Koelman recent. Waarvan velen niet eens de strekking hebben begrepen, maar dat kun je verwachten bij satire. Niet iedereen heeft afdoende bevattingsvermogen om satire te zien voor wat het is: iets dat JUIST verontwaardiging zou moeten opwekken.
Men spreekt over geen respect voor de nabestaanden van de jongen die zelfmoord heeft gepleegd. Koelman heeft geprobeerd aan te tonen, door een, wellicht ’too soon’, transplantatie naar deze context, dat miljoenen nog wél levende homofielen, doorlopend deze keiharde uitspraken van De Haas maar te incasseren hebben. Dat zich daar weinigen, homo, hetero, whatever, over uitspreken. Dat het inderdaad choquerend is wat ze zegt. En keihard. En dat dat heel, heel veel pijn kan doen. Maar Koelman krijgt héél veel wind van voren om deze ene column, die samengesteld is uit dozijnen uitspraken van Mariska. Want Koelman is respectloos, zo roept men.
Respect is een tweerichtingsbaan.

Een reageerder in Metro stelde dat we zo niet omgaan met elkaar in dit land. En dat de persoon in kwestie hier heel verdrietig van werd. Nul relativeringsvermogen. Verdriet om één column die, toegegeven, als smakeloos naar één jongen gezien kan worden, die de aanvallen op zijn geaardheid niet meer aankon en een vreselijke uiterste stap nam. Ik word heel verdrietig van dat bekrompen zicht op wat de échte strekking van de column was. En dat onmiddellijk ‘uit respect’ de column in kwestie verwijderd is, en dat die sindsdien uitvoerig in de media besproken wordt maar niet meer op de bronlocatie te zien is voor mensen die zich over de inhoud ervan willen informeren. Zelf een mening te vormen. Zelf na te denken.
Wat heeft u liever, eenzijdig respect die tot censuur leidt, of relativering, met de keus er zelf ook van te vinden wat u vindt ? Want persoonlijk zie ik een maatschappij als fundamenteel ongezond als eenrichtings-respect voorrang krijgt. En dat krijgt het in dit land al langer. Denk ook aan de arrestatie van ‘onze eigen’ Andrei Vreeling om een, wederom satirische, tweet. Of Anton Dautzenberg om zijn stellingname in de, in zijn ogen, ‘heksenvervolging‘ van stichting Martijn. Ik denk aan iedere stellingnemer van de afgelopen tien jaar die een kop boven het maaiveld moest bekopen met bedreigingen, verwijtingen dat ze allerlei ellende volgend op het uiten van een mening ‘aan zichzelf te danken hebben’, en zelfs sterfgevallen. En als ik zie hoe gretig mijn medelanders dit land ongezonder en ongezonder willen maken, en hoeveel misbruik het woord ‘respect’ te verduren heeft, dan word ik heel verdrietig. Ik hoop dat u dáár eens respect voor kunt opbrengen.